De afgelopen jaren zien we steeds meer smart home communicatieprotocollen op de markt verschijnen. Door het gebruik van onbekende termen kan het lastig zijn om te begrijpen hoe deze werken en wat de voor- en nadelen ervan zijn. Bij tink kunnen we ons dat heel goed voorstellen en leggen we je alles graag op een zo makkelijk mogelijke manier uit.

In een verbonden smart home wereld moeten producten informatie kunnen uitwisselen met meerdere apparaten. Daarvoor zullen alle apparaten dezelfde taal moeten spreken, anders gaat communiceren lastig. Een communicatieprotocol kun je omschrijven als een taal die jouw smart home apparaat ‘spreekt’.

Tegenwoordig kent eigenlijk iedereen wel wifi en Bluetooth; helemaal als je thuis bent in de smart home wereld. We zullen hier je tijd niet mee verdoen en in dit artikel focussen we op de iets minder bekende, maar wel veelgebruikte protocollen. We zoomen in op de protocollen ZigBee, Z-Wave en Thread.

ZigBee

ZigBee is een draadloos protocol dat werkt in een mesh-netwerk. Dat wil zeggen: het gebruikt het ene apparaat om een signaal door te geven aan het andere apparaat, waardoor het netwerk versterkt en uitgebreid wordt. Ieder product in het netwerk werkt op deze manier als een versterker van het signaal. Zo wordt niet alleen je bereik groter, maar ook de verbinding betrouwbaarder

Omdat dit smart home protocol heel weinig data hoeft te versturen en ontvangen, gebruiken producten werkend op ZigBee heel weinig energie. Vaak werken deze producten volledig draadloos op batterij en deze hoef je dan ook bijna niet te vervangen door het lage stroomverbruik.

ZigBee communiceert via dezelfde frequentie als wifi en Bluetooth, namelijk: 2,4 GHz. Een aantal bekende merken die gebruik maken van de ZigBee technologie zijn bijvoorbeeld: Philips Hue, Bosch Smart Home en Innr.

Z-Wave

Dat Z-Wave en ZigBee lastig uit elkaar te houden zijn, snappen we volkomen. Beide protocollen lijken niet alleen qua naam op elkaar, maar ook in de eigenschappen zien we veel gelijkenissen. Net als ZigBee is Z-Wave een draadloos protocol dat werkt in een mesh-netwerk. Ook geldt hier dat hoe meer apparaten er in het netwerk zijn opgenomen, hoe beter het netwerk functioneert.

Wat is dan het verschil tussen Z-Wave en Zigbee? Dat zijn er een aantal. Allereerst communiceert Z-Wave via een lagere frequentie, namelijk: 868 mHz. Dat betekent dat de verbinding trager is, maar hoogstwaarschijnlijk stabieler omdat er geen andere protocollen via dezelfde frequentie communiceren.

Een tweede verschil is het aantal te koppelen apparaten. Waar dat bij ZigBee er ongeveer 60.000(!) zijn, zul je bij een Z-Wave verbinding genoegen moeten nemen met 200. Een behoorlijk verschil, maar voor een gemiddeld huishouden zal beide ruim voldoende zijn.

Tot slot is Z-Wave een gesloten platform dat door een specifieke partij is ontwikkeld, terwijl ZigBee een zogenaamd ‘open source netwerk’ is. Dit houdt in dat het merk dat het protocol ZigBee wilt gaan gebruiken het netwerk gedeeltelijk kan aanpassen en afstemmen op specifieke wensen, terwijl Z-Wave een gestandaardiseerd netwerk is dat op één enkele manier werkt.

Thread

Ook Thread, de nieuwste van de drie, werkt in een mesh-netwerk. Eigenlijk lijken alle drie de smart home protocollen uit dit artikel veel op elkaar, maar werken ze net wat anders. Vooral bij Thread is toch duidelijk te zien dat er verschillen aanwezig zijn

Z-Wave en Zigbee communiceren via hun eigen gecreëerde netwerken, maar Thread gebruikt een IP-netwerk. Hierdoor kunnen apparaten werkend via een Thread-verbinding gemakkelijker communiceren met wifi en mobiele netwerken.

Dit betekent dat het sneller en betrouwbaarder is in de communicatie tussen netwerken en je niet per se meer een speciale hub nodig hebt om je apparaten te verbinden met het internet. De Thread border router, die nodig is voor het verbinden met je wifi netwerk, is bijvoorbeeld al ingebouwd in de Apple HomePod en Apple TV 4K.

Op dit moment zal je waarschijnlijk diensten gebruiken als Apple HomeKit, IFTTT, Alexa en Google Assistant voor het automatiseren van je smart home. Deze werken als het ware als afstandsbedieningen die het laten lijken alsof je apparaten naadloos samenwerken, terwijl ze eigenlijk apart worden aangestuurd.

Thread daarentegen laat al jouw apparaten rechtstreeks met elkaar praten. Ieder apparaat met Thread ingebouwd kan dus rechtstreeks communiceren met elkaar zonder dat hier een dienst of hub aan te pas hoeft te komen.

Communicatieprotocollen in vergelijking

In onderstaand schema vergelijken we alle eigenschappen van de drie smart home protocollen, zodat het voor jou zo duidelijk mogelijk is wat de verschillen zijn. Maar nogmaals, baseer je keuze niet volledig op de verschillen van de netwerken, maar houdt rekening met de compatibiliteit van jouw favoriete smart home producten.

ZigBee Z-Wave Thread
Mesh-netwerk Ja Ja Ja
Netwerk open/gesloten Open Source Gesloten Gesloten, maar na aan te schaffen licentie volledige toegang
Energieverbruik Laag Laag Laag
Frequentie 2.4 GHz 868 mHz 2,4 GHz
Stabiliteit netwerk Dezelfde frequentie als wifi en Bluetooth, kan zorgen voor minder stabiliteit Stabiel door unieke frequentie Dezelfde frequentie als wifi en Bluetooth, kan zorgen voor minder stabiliteit
Compatibiliteit Groot Groot Beperkt
Aantal apparaten in één netwerk +60.000 apparaten +200 apparaten +250 apparaten
Hub vereist Ja Ja Nee, apparaat met ingebouwde Thread border router vereist
Rechtstreekse communicatie tussen apparaten Nee Nee Ja

Wat kunnen we concluderen

Op dit moment lijkt het alsof Thread voor de toekomst de meest betrouwbare en best functionerende smart home communicatieprotocol zal zijn. Maar omdat het nog vrij nieuw is, is de compatibiliteit op dit moment beperkt. Bovendien hangt het heel erg van je wensen en eisen af welk netwerk voor jou het meest geschikt is.

Het belangrijkste is dat je kiest voor zoveel mogelijk smart home producten die communiceren via hetzelfde protocol, zodat je gehele smart home met elkaar kan communiceren.